Sự liên kết bí mật giữa cơ sở hạt nhân Iran và xưởng khai thác mã hóa dưới lòng đất

Khi tiếng nổ của cuộc không kích vào cơ sở hạt nhân Iran vang lên, mạng Bitcoin toàn cầu đột ngột "ngừng đập".

Tác giả: Nicky, Foresight News

Vào rạng sáng ngày 21 tháng 6, cuộc không kích "Búa nửa đêm" của Mỹ vào ba cơ sở hạt nhân ở Iran là Fordow, Natanz và Isfahan không chỉ làm rung chuyển cục diện địa chính trị Trung Đông. Cùng lúc đó, sức mạnh tính toán trung bình của mạng Bitcoin toàn cầu đột ngột giảm từ khoảng 1000 EH/s (mỗi giây hàng trăm tỷ tỷ phép toán băm) xuống dưới 650 EH/s. Sự dao động số liệu tưởng chừng không liên quan này ngay lập tức khơi dậy những suy đoán: "Liệu các mỏ Bitcoin của Iran có ẩn chứa trong nền tảng của những cơ sở hạt nhân này không?"

Mặc dù giám đốc của công ty phân tích blockchain Galaxy Research, Alex Thorn, đã nhanh chóng làm rõ rằng "nguyên nhân cụ thể của sự sụt giảm sức mạnh tính toán vẫn cần thêm dữ liệu để xác minh, chưa thể liên kết trực tiếp với cuộc không kích", nhưng sự trùng hợp này vẫn đã mở ra bức màn bí ẩn của ngành công nghiệp khai thác Bitcoin ngầm ở Iran. Quốc gia này, lâu nay chịu sự trừng phạt, đang sử dụng một cách cực đoan để đẩy cuộc chơi giữa năng lượng và tài chính kỹ thuật số lên cao trào.

Cánh đồng "im lặng" dưới cơ sở hạt nhân: Quy tắc sinh tồn Bitcoin của Iran

Để hiểu nguồn gốc của sự biến động sức mạnh tính toán này, trước tiên cần bước vào "Đế chế Bitcoin ngầm" của Iran.

Dưới áp lực nặng nề của các lệnh trừng phạt quốc tế, nền kinh tế Iran đã rơi vào tình trạng "thiếu đô la" và lạm phát mất kiểm soát trong một thời gian dài. Khả năng mua sắm của lương tháng của người dân thường có thể bị xóa sổ chỉ trong vòng một tuần, còn các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ thì khó khăn trong việc huy động tiền thanh toán cho nguyên liệu nhập khẩu. Lúc này, đặc tính "phi tập trung" của Bitcoin trở thành cứu cánh - thông qua việc khai thác Bitcoin, sau đó đổi sang stablecoin USDT, cuối cùng đưa vào các ngân hàng ngầm hoặc sàn giao dịch nước ngoài, có thể vượt qua những rào cản ngân hàng nghiêm ngặt, để đổi lấy ngoại tệ hoặc hàng hóa cần thiết.

Nhưng việc khai thác Bitcoin ở Iran, ngay từ đầu đã mang màu sắc "ngầm". Theo ước tính của Giám đốc điều hành ViraMiner, Masih Alavi, tổng công suất của các mỏ công nghiệp hợp pháp ở Iran chỉ khoảng 5 megawatt (MW), trong khi quy mô khai thác "gia đình" bất hợp pháp lên tới 2000 megawatt (2 GW) - tương đương với mức tiêu thụ điện hàng ngày của 2 triệu hộ gia đình, gấp 400 lần quy mô hợp pháp của nó.

Những mỏ trái phép này ẩn nấp ở đâu? Câu trả lời có thể vượt quá tưởng tượng: Các máy đào được chất đầy trong gác mái của cư dân, tầng hầm của các cửa hàng trang sức chứa hàng loạt máy đào ASIC, thậm chí cả ống thông gió của các điểm đổi tiền cũng được cải tạo thành đường dẫn tản nhiệt. Kỹ thuật "kết nối nóng" còn kín đáo hơn - thợ đào trực tiếp lấy điện từ đường ống khí, sử dụng máy phát điện nhỏ để đào coin, hoàn toàn tránh khỏi sự giám sát của lưới điện; thậm chí còn có người sử dụng mạng vệ tinh (như Starlink của Musk) để ẩn địa chỉ IP, khiến hệ thống theo dõi của chính phủ trở thành "mắt nhắm mắt mở".

"Bạn nghĩ rằng có thể khai thác tiền ảo trong nhà thờ Hồi giáo? Không thể đâu." Một chuyên gia quen thuộc với ngành khai thác ở Iran cho biết, tải điện tại bệnh viện, trường học và các địa điểm tôn giáo đều có giới hạn nghiêm ngặt, quá tải sẽ dẫn đến ngắt điện ngay lập tức. Các thợ mỏ chỉ dám thử vận may tại các hộ gia đình tư nhân hoặc nhà máy bỏ hoang, nhưng ngay cả như vậy, các hành động truy quét của chính phủ vẫn chưa bao giờ ngừng lại. Họ đã thu giữ hơn 800.000 máy khai thác trái phép.

Sự sụt giảm sức mạnh tính toán của "Rashomon": Là do cơ sở hạt nhân giấu mỏ, hay là phản ứng dây chuyền của lưới điện?

Quay trở lại sự biến động sức mạnh tính toán vào ngày 21 tháng 6. Vào khoảnh khắc tên lửa đánh trúng cơ sở hạt nhân của Iran, "trái tim" của mạng Bitcoin dường như cũng đã hụt nhịp một nhịp. Liệu có sự liên quan trực tiếp nào ở đây không?

Một khả năng là "phá hoại vật lý". Nếu dưới các cơ sở hạt nhân thực sự có mỏ, thì việc không kích dẫn đến mất điện hoặc hư hại thiết bị chắc chắn sẽ kéo giảm tổng sức mạnh mạng lưới. Nhưng với việc các mỏ bất hợp pháp của Iran thường có bố trí "du kích" phân tán, tập trung vào khu dân cư hoặc kho nhỏ, thì mức độ trùng lặp với các "mục tiêu có giá trị cao" như các cơ sở hạt nhân không cao.

Một giải thích khác có khả năng xảy ra hơn là "phản ứng dây chuyền lưới điện". Hệ thống điện của Iran vốn đã yếu - vào mùa hè, khi nhu cầu điện cao điểm, thiếu hụt điện trên toàn quốc có thể lên đến 30%, chính phủ buộc phải thường xuyên cắt điện. Trong khi đó, các mỏ khai thác bất hợp pháp đã chiếm gần 1/20 tổng công suất điện (2 GW/42 GW), tương đương với việc nếu một khu vực nào đó của mỏ bị ngắt điện (ví dụ như do không kích gây ra dao động lưới điện cục bộ), sẽ giống như "rút khối" ra, dẫn đến sự mất cân bằng phân phối điện rộng lớn hơn, từ đó kích hoạt nhiều máy khai thác ngừng hoạt động.

Hãy tưởng tượng rằng lưới điện của Iran giống như một sợi dây thun căng. Các mỏ khai thác trái phép chiếm 20% điện năng, khi các cuộc không kích làm hỏng một số đường dây, hệ thống điều độ lưới điện sẽ ưu tiên cắt điện cho các mỏ tiêu tốn năng lượng cao để bảo vệ sinh kế (như bệnh viện, cung cấp nước). Lúc này, những máy khai thác ẩn mình trong các tòa nhà dân cư có thể tự động tắt do điện áp không ổn định, làm giảm đột ngột sức mạnh tính toán toàn mạng. Tuy nhiên, lời giải thích này vẫn cần thêm dữ liệu để chứng minh.

Đế chế tiền mã hóa của Lực lượng Vệ binh Cách mạng: Ai đang dung túng cho cuộc cược năng lượng này?

Sự hỗn loạn trong khai thác Bitcoin ở Iran ẩn chứa những cuộc chiến quyền lực sâu sắc hơn.

Vào năm 2019, chính phủ Iran chính thức công nhận việc khai thác Bitcoin là một ngành hợp pháp, với mục đích sử dụng điện từ khí tự nhiên và dầu thừa để "tạo ra ngoại tệ". Tuy nhiên, khi Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) can thiệp, "đổi mới kinh tế" này dần trở nên biến chất — IRGC và các thực thể liên quan đã kiểm soát điện, đất đai và các kênh ngoại hối, độc quyền phần lớn các mỏ khai thác ở Iran. Theo ước tính, các mỏ liên quan đến IRGC chiếm hơn 50% tổng sức mạnh khai thác của Iran và được hưởng đặc quyền "điện miễn phí".

"Các mỏ của Vệ quân cách mạng hoàn toàn không quan tâm đến giá điện." Một cựu quan chức Bộ Năng lượng Iran tiết lộ, "họ trực tiếp lấy điện từ khí đồng hành ở các mỏ dầu, hoặc trực tiếp 'mượn' điện từ lưới điện đáng lẽ cung cấp cho thành phố. Chính phủ đã cố gắng kiểm tra, nhưng mỗi lần kiểm tra đột xuất, các tay súng đều đứng canh ở cửa mỏ."

Hoạt động "quốc gia trong quốc gia" này đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng điện lực của Iran. Vào mùa hè năm 2024, Iran đã trải qua đợt nắng nóng nghiêm trọng nhất trong 50 năm qua, 27 tỉnh trên toàn quốc rơi vào "tình trạng khẩn cấp về cắt điện", các bệnh viện buộc phải chuyển bệnh nhân, các nhà máy phải ngừng hoạt động chờ điện. Trong khi người dân chờ đợi cung cấp điện, một số mỏ của các căn cứ quân sự vẫn hoạt động 24 giờ — mỗi khi khai thác một đồng Bitcoin, sẽ tiêu tốn 300.000 kilowatt điện, tương đương với lượng điện tiêu thụ của 35.000 hộ gia đình trong một ngày.

"Chúng tôi ngồi trong bóng tối, chỉ để cho máy khai thác Bitcoin tiếp tục hoạt động." Một công dân Tehran đã viết trên mạng xã hội. Câu nói này đã trở thành lời cáo buộc sắc bén nhất của người dân Iran đối với "tập đoàn độc quyền tiền điện tử".

Cảnh báo đằng sau sự biến động của sức mạnh khai thác: Khi việc khai thác trở thành mối đe dọa quốc gia

Sự sụt giảm mạnh mẽ về sức mạnh tính toán vào ngày 21 tháng 6 thực chất là một "hiệu ứng cánh bướm" — cuộc không kích của Mỹ đã kích hoạt sự yếu kém của hệ thống điện Iran, trong khi sự mở rộng không có trật tự của các mỏ dưới lòng đất đã làm gia tăng sự yếu kém này. Nó không chỉ phơi bày khủng hoảng năng lượng của Iran mà còn là những rủi ro sâu sắc mà ngành công nghiệp tiền điện tử toàn cầu đang phải đối mặt trong bối cảnh địa chính trị.

Đối với Iran, việc khai thác Bitcoin từng là "vũ khí tài chính" để vượt qua các lệnh trừng phạt, nhưng giờ đây lại trở thành "độc tố năng lượng". Chính phủ cố gắng quy định ngành này thông qua việc phát hành giấy phép, nhưng giá điện quá cao (giá điện của các mỏ hợp pháp gấp 5 - 10 lần giá điện dân dụng) và quy trình xét duyệt quan liêu đã khiến nhiều người chuyển sang khai thác trái phép. Tình huống "quản lý càng nhiều càng lộn xộn" này phản ánh hệ sinh thái biến dạng của nền kinh tế Iran dưới các lệnh trừng phạt.

Đối với thị trường tiền điện tử toàn cầu, trường hợp của Iran là một tấm gương. Khi các quốc gia thảo luận về "tiêu thụ năng lượng của tiền điện tử", thường tập trung vào tranh cãi về môi trường của Bitcoin, nhưng dễ dàng bỏ qua: trong khe hẹp giữa các lệnh trừng phạt và nghèo đói, tiền điện tử có thể trở thành "công cụ cướp bóc tài nguyên công cộng". Các mỏ bất hợp pháp 2 GW của Iran không chỉ nuốt chửng điện năng vốn có thể được sử dụng cho đời sống dân sinh, mà còn biến lưới điện quốc gia thành "máy rút tiền của một số ít người".

Kết luận

Sự biến động sức mạnh tính toán do không kích sẽ sớm lắng xuống, nhưng cuộc khủng hoảng Bitcoin của Iran vẫn chưa kết thúc. Dưới bề mặt của quốc gia thần quyền này, một cuộc cách mạng sức mạnh tính toán đang diễn ra trong bóng tối. Khai thác Bitcoin đã trở thành dây sống của người dân bình thường để vượt qua phong tỏa tài chính, đồng thời cũng trở thành công cụ để các nhóm đặc quyền thu gom tài sản. Khi sóng xung kích từ các cơ sở hạt nhân bị tấn công truyền đến mạng Bitcoin, chúng ta không chỉ thấy được sự yếu kém của hệ thống năng lượng Iran, mà còn là con đường sống còn bằng tiền mã hóa mà một quốc gia mở ra giữa lệnh trừng phạt và sự sinh tồn.

Tham khảo:

Xem bản gốc
Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo, không phải là lời chào mời hay đề nghị. Không cung cấp tư vấn về đầu tư, thuế hoặc pháp lý. Xem Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm để biết thêm thông tin về rủi ro.
  • Phần thưởng
  • Bình luận
  • Chia sẻ
Bình luận
0/400
Không có bình luận
  • Ghim
Giao dịch tiền điện tử mọi lúc mọi nơi
qrCode
Quét để tải xuống ứng dụng Gate
Cộng đồng
Tiếng Việt
  • 简体中文
  • English
  • Tiếng Việt
  • 繁體中文
  • Español
  • Русский
  • Français (Afrique)
  • Português (Portugal)
  • Bahasa Indonesia
  • 日本語
  • بالعربية
  • Українська
  • Português (Brasil)