Sanal Çalışma Kanıtı: Yenilikçi Bir Varlık Dağıtım Protokolü

2017'den bu yana, Web3 alanı varlık ihraçında düşük giriş engeli dönemine girmiştir. Çeşitli projeler, IDO, ICO gibi yöntemlerle özelleştirilmiş token veya NFT ihraç etmektedir, ancak genellikle güçlü kontrol veya bilgi eksikliği gibi sorunlar yaşanmakta ve bu da sık sık RugPull olaylarına yol açmaktadır.

Bugüne kadar, geleneksel IDO ve ICO modelleri adillik açısından eksiklikler göstermiştir. Sektörde, yeni projelerin token oluştururken karşılaştığı birçok sorunu çözmek için daha adil ve güvenilir bir varlık ihraç protokolü beklenmektedir. Bazı yenilikçi projeler kendi "adil ekonomik modellerini" önermiş olsa da, çoğu genel bir protokol haline gelememiştir.

O halde, hangi model daha adil ve güvenilir bir varlık dağıtım yöntemi? Hangi çözüm evrensel bir protokol haline gelebilir? Bu yazıda tanıtılacak Cellula projesi, yukarıda belirtilen sorunları çözmek için yeni bir bakış açısı sunuyor. Bu proje, sanal iş kanıtı (vPOW) kullanarak, bir POW simülasyonu olan bir varlık dağıtım katmanı gerçekleştirdi ve varlık dağıtım sürecini "madencilik" ile gerçekleştirdi; Bitcoin'i simüle ederek daha adil bir varlık dağıtım paradigması sağladı.

Cellula, birçok kişi tarafından oyun finansmanı projesi olarak görülse de, dağıttığı oyun içi ödüller herhangi bir Token türünde ayarlanabildiğinden, teorik olarak Cellula, POW etkisine sahip genel bir varlık dağıtım platformu olarak işlev görebilir ve Web3 varlıklarının dağıtımına daha geniş bir perspektif ve hayal gücü kazandırabilir. Hatta "Bitcoin madenciliğine bir saygı duruşu niteliğinde bir toplumsal deney" olarak adlandırılabilir.

PoW ve vPoW: Öngörülemeyen Piyango Çekilişi

Ne geleneksel PoW ne de PoS, ya da bu makalede bahsedeceğimiz vPoW, özünde tahmin edilmesi zor bir çıktı sonuçları algoritması kurmaktır; bu çıktılarla "piyango çekilişi" gerçekleştirilir. Bitcoin madencileri, yerel olarak kısıtlama koşullarını karşılayan bloklar oluşturmak zorundadır ve bunları ağdaki tam düğümlere sunarak konsensüs aracılığıyla blok ödülü alabilirler. Kısıtlama koşulu, oluşturulan blok hash'inin özel bir şartı karşılamasını gerektirir, örneğin ön eki 6 sıfırdır.

Blok hash'inin oluşturulma sonucunun tahmin edilmesinin zor olmasından dolayı, koşullara uyan bir blok oluşturmak için yalnızca giriş parametrelerini sürekli değiştirerek brute force yöntemiyle denemek mümkündür, bu da madencilerin donanım gereksinimlerini oldukça yüksek hale getirir.

Kısacası, Bitcoin madenciliği, SHA-256 hash algoritmasının öngörülemezliği aracılığıyla, tüm ağ madencilerinin çevrimiçi katılımını sağlayan bir "piyango çekilişi" sistemi oluşturmuştur. Bu tasarım, katılımın biçimsel olarak izinsiz olmasını garanti etmek için elektrik enerjisi karşılığında gerçekleştirilmiştir.

Ayrıca, PoW daha adil bir varlık dağıtım yöntemidir; ana akım PoW halka açık zincirlerde proje sahiplerinin kontrol etme zorluğu, PoS halka açık zincirlerine göre çok daha fazladır. Birçok PoS halka açık zincirinde ya da ICO, IDO planlarında, proje sahiplerinin güçlü kontrol örnekleri bir hayli fazladır.

Örneğin, Solana'nın fiyatı FTX ve SBF'nin manipülasyonu altında, 2019-2021 yılları arasında neredeyse 1000 kat arttı ve birçok Solana doğrulayıcı düğüm operatörü, erken yatırımcılarıdır; bu kişiler, tokenları neredeyse sıfır maliyetle elde ettiler, bu da varlık dağılımının adilliğini ciddi şekilde zedeledi. Her ne kadar PoW içinde proje tarafının kontrol alanı olsa da, bu durum genellikle PoS'tan çok daha hafif bir şekilde gerçekleşir.

Sorun şu ki, PoW modeli genellikle alt seviyedeki halka açık blok zincirlerinde, uygulama katmanındaki varlık ihraçlarında değil, uygulanmaktadır. PoW etkisini simüle edebilecek bir çözüm tasarlayabilir miyiz? Eğer yapabiliyorsak, ICO, IDO gibi sıkı kontrol mekanizmalarından daha adil ve güvenilir bir varlık dağıtım protokolü gerçekleştirebiliriz. Bazı oyun senaryoları ile bir araya getirildiğinde, ilginç oyun finansmanı projeleri geliştirilebilir ( elbette gerçek kullanım alanı sadece oyunla sınırlı değildir, diğer projelere de adil varlık dağıtım çözümleri sunabilir ).

Anahtar, zincir üzerindeki varlık ihraç katmanında PoW etkisini nasıl simüle edeceğimizdir? Cellula projesinde, ünlü "Conway'in Hayat Oyunu" algoritmasının tanıtılmasıyla, zincir üzerindeki sanal dijital varlık ( için "BitLife") hesaplama gücü tahsis edilmektedir. Basitçe söylemek gerekirse, bu, katılımcıların kendi petri kaplarında hücre kümeleri yetiştirmesi gibidir; zamanla, hangi katılımcının petri kabında daha fazla hayatta kalan hücre olursa, hesaplanan madencilik gücü o kadar yüksek olur ve madencilik ödülü kazanma olasılığı artar.

Cellula, geleneksel PoW'un hash hesaplamasını, sonucu tahmin edilmesi zor başka bir hesaplama yöntemiyle değiştirmiştir ve "Proof of Work" içindeki "Work" biçimini değiştirmiştir. Cellula'nın tasarımında, anahtar, daha fazla hayatta kalan hücre sayısına sahip olan petri kabını nasıl elde edeceğimizdir (BitLife). BitLife'ın durum değişimlerini çıkarmak, hesaplama kaynaklarını tüketmeyi gerektirir; bu özünde, Bitcoin madenciliği sırasında gerçekleştirilen hash algoritmasını, Conway'in yaşam oyununun belirli bir algoritmasına dönüştürmektir; bu da vPOW(Virtual POW) olarak adlandırılmaktadır.

vPOW'un Temeli: Conway Hayat Oyunu ve BitLife

Cellula'nın mekanizma tasarımını detaylı bir şekilde incelemeden önce, vPOW'un en önemli çekirdeği olan "Conway'ın Hayat Oyunu"nu anlamamız gerekiyor. Bu, ilk olarak 1950 yılında von Neumann'ın "hücre otomatı" kavramını ortaya koymasıyla izlenebilir; daha sonra matematikçi John Conway, 1970 yılında "Conway'ın Hayat Oyunu"nu resmi olarak sunarak doğadaki yaşam evriminin kurallarını simüle eden bir algoritma geliştirdi.

Diyelim ki bir petri kabımız var, bunu iki boyutlu koordinatlara göre birçok küçük kareye ayırıyoruz ve sonra petri kabının "ilk ayarlarını" yaparak bazı canlı hücrelerin belirli kareleri doldurmasını sağlıyoruz. Sonrasında bu hücrelerin yaşam ve ölüm durumu zamanla evrilecek ve giderek karmaşık hücre kümeleri şeklinde ortaya çıkacak. Bu esasen iki boyutlu bir ızgara oyunu, kuralları oldukça basit:

• Her hücrenin iki durumu vardır: yaşama/ölüm, her hücre ve etrafındaki sekiz karedeki hücreler etkileşimde bulunur.
• Eğer bir canlı hücrenin etrafındaki 8 karedeki canlı hücre sayısı 2'den azsa, bu hücre ölüm durumuna geçer.
• Bir hücrenin etrafında 2 veya 3 canlı hücre varsa, o hücre hayatta kalır.
• Bir canlı hücrenin etrafında 3'ten fazla canlı hücre olduğunda, o hücre ölüm durumuna geçer ( simülasyonunda yaşam sayısı çok fazla olup kaynakları kapışır )
• Bir ölçek hücresinin etrafında 3 canlı hücre olduğunda, o hücre canlı duruma geçer ( hücre proliferasyonunu simüle eder )

Yukarıdaki kurallara göre, verilen bir petri kabı hücre durumu başlangıç modeli ile hücre durumu zamanla sürekli evrim geçirip iterasyonlar yaparak binlerce farklı sonuç üretir. Hatta Conway'in yaşam oyunu ile bilgisayar etkisi simüle edilebilir.

Örneğin, bir petri diskinin her hücresinin yaşamı/ölümü, ikili 0/1 ile karşılık gelir, hücrelerin başlangıç durumu "giriş parametreleri" olarak düşünülebilir, her hücrenin yaşamı ve ölümü giriş verilerini temsil eder. Daha sonra hücre durumu başlangıç modeline göre evrimleşmeye başlayacak, her bir durum değişikliği, hesaplama sürecindeki bir adım işlemiyle eşdeğerdir, bir süre sonra elde edilen durum "çıktı" olarak düşünülebilir.

Uygun bir başlangıç modeli ayarlandığında, Conway'in Hayat Oyunu birkaç nesil evrim geçirdikten sonra belirli sonuçlar üretebilir. Başlangıç modelleri sonsuz çeşitlilikte olduğundan, bu özelliklerinden yararlanarak piyango çekilişinin etkisini simüle edebiliriz. Her oyuncunun rastgele bir başlangıç modeli grubu seçtiği, 100 nesil evrim geçirdikten sonra belirli özelliklere sahip sonuçlar üreten kültür kabı sahiplerinin ödül almaya hak kazanacağı kısıtlayıcı koşullar ayarlayabiliriz; bu, Bitcoin madenciliği düşüncesine benzer:

"Sistem öncelikle hangi tür çıktıların gereksinimleri karşıladığını belirler, katılımcılar verilen algoritmaya rastgele başlangıç değerleri girer, gereksinimleri karşılayan çıktı elde etmeye çalışır". Denenecek başlangıç giriş parametrelerinin sayısının büyük olması nedeniyle, şans eseri ödül kazanmak için büyük bir çaba harcamak gerekmektedir, bu da PoW'un mantığıdır: madencilerin ödül almak için belirli bir iş miktarı harcaması gerekir.

Cellula ve Conway'ın Hayat Oyunu'nun temel fikirlerini anladıktan sonra, şimdi detay tasarımına bakalım. Cellula, "petri kabı"nı 9*9=81 kareye böler, her karedeki hücrelerin iki durumu vardır: yaşama/ölme, ( ikili 0 ve 1)'e karşılık gelir. Böylece, kombinasyonlara göre, petri kabındaki hücrelerin başlangıç durumu 2^81'dir, bu sayı 1 trilyonun karesine eşittir.

Oyuncunun yapması gereken, kültür kabının başlangıç modeli ( için parametre ) seçmektir. BitLife, kültür kabının varlığı olarak ( aslında bir NFT ) içerir ve 81 kareden oluşur, her kareye bir hücre ( yerleştirilmiştir; bu hücrelerin canlı/ölü iki durumu olabilir, boş kalan kareler ölü hücrelerle eşdeğerdir ). Daha sonra, BitLife'ta her 3*3=9 komşu kare bir BitCell oluşturur ve her BitLife 2-9 BitCell ile birleştirilmiştir (. Eğer oluşturulan BitLife 9 BitCell'den azsa, bazı yerler boş kalır ve varsayılan olarak ölü hücrelerdir ).

Kombinasyonlara göre, BitCell(3*3 kare)'in 2^9 çeşit başlangıç modu vardır. Oyuncunun yapması gereken, farklı modların birden fazla BitCell kombinasyonunu rastgele seçerek bir BitLife oluşturmak. Kısacası, kendi kültür kabı için rastgele bir başlangıç modu bulmak ve daha önce söylediğimiz gibi, farklı başlangıç modlarının toplamda 2^81 çeşidi vardır, bu da astronomik bir rakamdır. Bu nedenle katılımcılara sunulan seçim alanı oldukça geniştir, bu da Bitcoin madenciliğinde SHA-256 kullanım senaryosuna benzer.

BitLife'in hücre durumu, blok yüksekliği arttıkça değişir. Cellula, BitLife'ın durumunu farklı blok yüksekliklerinde dağıtım gücünü belirler. Belirli bir blok yüksekliğinde, daha fazla hayatta kalan hücre içeren BitLife, daha yüksek bir hesaplama gücüne sahiptir; bu, sanal bir madencilik makinesi yaratmakla eşdeğerdir.

Somut bir örnek vermek gerekirse, Cellula katılımcıları, BitLife'ın 2^81 başlangıç modunu zincir dışı olarak denemek, her bir modun evrim sonrası durumunu tahmin etmek ve ardından ödül sisteminin gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını görmek zorundadır. Şu anki blok yüksekliği 800 olarak varsayıldığında, sistemin talebi şu: Blok yüksekliği 1000 olduğunda, en fazla hayatta kalan hücre sayısına sahip BitLife en fazla ödülü kazanacak, bu durumda katılımcının hedefi oldukça net olacaktır:

Blok yüksekliği 800 olduğunda, belirli bir modelin BitLife'ını almak istiyorum, bu modelin BitLife'ı blok yüksekliği 1000 olduğunda, diğer BitLife'lara göre daha fazla hayatta kalan hücreye sahip olabilir.

Bu, Cellula'nın temel oyun mekanizmasıdır; hedef, kendi başına inşa etmek veya başkalarından satın almak suretiyle madencilik ödülleri kazanma olasılığı en yüksek olan BitLife'ı elde etmektir. Bu model, sıradan bireysel yatırımcıların/gelişmiş bireysel yatırımcıların kendi madencilik makinelerini geliştirmelerine ve ardından kendileri tarafından yapılan madencilik makinelerini başkalarına satmalarına veya başkalarının makinelerini satın alarak madencilik yapmalarına olanak tanır. Eğer kendi madencilik makinenizi yapmak istiyorsanız, farklı BitLife modellerinin durum evrimini zincir dışı olarak kendiniz simüle etmeniz gerekecek, bu da hesaplama kaynaklarını tüketir; eğer başkalarının madencilik makinelerini satın alıyorsanız, aslında farklı başlangıç modellerindeki BitLife'ları satın alıyorsunuz ve bu BitLife'ların gelecekteki durum değişikliklerini kendiniz değerlendirmeniz gerekiyor, bu yüzden yine zincir dışında hesaplama yapmanız gerekiyor. Bu, Cellula oyun tasarımının oldukça ilginç bir yönüdür.

Oyunların temel mekanizmasını anladıktan sonra, diğer detaylara bakalım: Aslında BitLife'daki canlı hücreler, başlangıçtaki 99 hücre dışına taşabilir, hayatta kalan hücre sayısı 99'dan çok daha fazla olabilir, sınır kısıtlaması yoktur. Eğer bir BitLife'daki aktif hücre sayısı sürekli artıyorsa, buna tahsis edilen madencilik gücü de giderek yükselecektir; eğer BitLife'ın başlangıç modu yanlış seçilirse, hayatta kalan hücre sayısı giderek azalacak ve madencilik gücü de düşecektir.

Sistem her 5 dakikada belirli bir madencilik ödülü dağıtacak ( oyunda enerji noktası olarak adlandırılır ), her BitLife'ın ağdaki hesaplama gücü payına göre dağıtılır.

Cellula'da, oyuncuların BitLife'ı sentezleme süreci, yeni bir madencilik makinesi "üretme" sürecidir. BitLife'ın varlığı bir NFT'dir ve zincir üzerinde basıldıktan sonra madenciliği başlatmak için "şarj" işlemi yapılması gerekir. Tek seferlik şarj süresi 1 gün, 3 gün ve 7 gün olarak belirlenmiştir, küçük bir işlem ücreti ödenmesi gerekmekte ve süresi dolduğunda yeniden şarj edilmesi gerekmektedir.

Kullanıcıları BitLife'a daha fazla şarj etmeye teşvik etmek için, Cellula bir "şarj çekilişi" fonksiyonu oluşturdu. Her şarj işlemi başlatıldığında, ek ödüller kazanmak için seçilme şansı olabilir. Bu ödül, madencilik ödüllerinden bağımsızdır.

![Cellula'yı yorumlama: PoW'a saygı