Token: İnternet Çağı'nın Yeni Piramit Şeması

Kripto para piyasası, geleneksel çok katmanlı pazarlama planlarıyla şaşırtıcı benzerlikler göstermekte, ancak daha verimli bir ağ yerel biçimde çalışmakta ve pazarlama verimliliğini artırırken şeffaflığı azaltmaktadır. Çoğu Token, karmaşık bir piramit yapısına evrilmiştir: en üst katman katılımcıları en büyük kazançları elde ederken, sıradan yatırımcılar sonunda değersiz sanal varlıklar yığını ile baş başa kalmaktadır.

Bu fenomen tesadüf değildir, aksine sistematik bir yapı sorunundan kaynaklanmaktadır.

Geleneksel çok katmanlı pazarlama modelinde, ürünler genellikle yüksek fiyatlıdır ancak etkileri sıradan kalır. Temel özelliği ürünün kendisinde değil, benzersiz satış yöntemindedir: normal perakende kanalları aracılığıyla değil, bireysel temsilcilerin önce satın alması ve ardından kendi alt müşteri ağlarını bulmasıyla gerçekleşir.

Bu model hızla "ürün satışı"ndan "ağı geliştirme"ye dönüştü. Katılımcıların ürün satın alma motivasyonu kullanmak değil, elden çıkarıp kar elde etmekti. Piyasada yalnızca spekülatörler kaldığında ve gerçek kullanıcılar kalmadığında, tüm piramit yapısı çökecektir. Üst seviyedeki katılımcılar orantısız kazançlar elde ederken, alt seviyedeki katılımcılar ilgisiz stoklarla baş başa kalır.

Token Piramidi Yapısı

Kripto Token'ların çalışma mantığı çok katmanlı pazarlama ile aynıdır. Token'ın kendisi bir "ürün"—fiyatı abartılı, spekülasyon dışında neredeyse hiçbir pratik kullanımı olmayan dijital bir varlıktır. Token sahipleri, token'ı kullanmak için değil, gelecekte daha yüksek bir fiyata başkalarına satmak için satın alırlar.

Bu piramit yapısı geleneksel pazarlama modeline benzer olsa da, kripto para ekosisteminin kendine özgü katılımcı katmanları vardır. Geleneksel ürünlere kıyasla, Token'lar daha ideal bir taşıyıcıdır: İnternet ve sosyal ağları daha etkili bir şekilde kullanabilir, ticareti ve erişimi daha kolaydır, yayılma hızı daha hızlıdır ve etki alanı daha geniştir. İşleyiş mantığı büyük ölçüde şöyledir:

Geleneksel pazarlamada, alt kademe geliştirmek ve onların sürekli ürün satın almasını sağlamak kârlıdır. Token'ların işleyişi de benzerdir: başkalarını senin "mallarını" devralmaya teşvik eder ve daha fazla yeni katılımcının katılmasını sağlarsın. Bu hem senin hem de senin üst kademen için faydalıdır çünkü yeni katılımcılar "çıkış likiditesi" sunar ve fiyatları yükseltir. Aynı zamanda, yeni katılımcılar token bulundurdukları için aktif bir şekilde tanıtım yapmaya başlarlar (artık onların da "malları" var!), erken dönem token sahipleri ise yüksek fiyattan nakit çıkışı yapabilir (kâr kat sayısı artmış durumda!). Bu mekanizma, piramit satışına son derece benzerdir, tek farkı etkisinin çok daha güçlü olmasıdır.

Piramitteki konumun ne kadar yüksekse, yeni coinler çıkarma ve bu işletim modelini sürekli olarak sürdürme konusunda o kadar fazla motivasyona sahip olursun.

Ekosistemdeki Rol

Kripto piramidinin zirvesinde, borsalar hayati bir rol oynamaktadır. Neredeyse tüm "başarılı" Token'ların arkasında, borsaların ve ilgili piyasa yapıcıların derin manipülasyonu yer almaktadır. Onlar, Token'ların dağıtımını ve likiditesini kontrol ederler; proje sahipleri platforma erişmek ve dağıtım kaynakları elde etmek istediklerinde genellikle bir bedel ödemek zorunda kalırlar - genellikle bir kısmını bedelsiz olarak teslim etmek.

Eğer onların kurallarına uymazsanız, token'ınız muhtemelen listelenemeyecek veya sadece likiditenin çok düşük olduğu bir ortamda mücadele etmek zorunda kalacaktır. Borsa sahipliği, işbirliği koşullarını her an değiştirebilir; bu tür bir egemenlik herkesçe bilinse de, çoğu katılımcı bunu sessizce kabul etmek zorundadır - çünkü bu, "likidite" ve "dağıtım" karşılığında ödenmesi gereken bir bedeldir.

Girişimciler için, ana akım borsa ile ilişkiye geçebilmek genellikle "ilişki ağı"na bağlıdır, proje kalitesine değil. Bu da birçok projede "gizli kurucu ortaklar" veya "eski borsa çalışanları" gibi figürlerin neden ortaya çıktığını açıklıyor; bu kişiler bağlantılar kurmak ve kanalları açmakla sorumludur.

Piyasa yapıcılar teorik olarak piyasaya likidite sağlayan bir rol üstlenir, ancak pratikte genellikle projelerin gizlice OTC işlemleriyle satış yapmalarına yardımcı olurken, aynı zamanda bilgi avantajını kullanarak sıradan kullanıcıları avlarlar. Genellikle toplam Token miktarının önemli bir oranını ellerinde bulundururlar ve bu sayede işlemleri kontrol ederek asimetrik arbitraj fırsatları elde ederler.

Proje sahipleri ve risk sermayesi kuruluşları, özel satış aşamasında çoğu değeri elde ettiler. Token'ları çok düşük fiyatlarla alıyorlar, ardından bir anlatı inşa ediyor ve satış için "likidite çıkışı" oluşturuyorlar. Birçok risk sermayesi artık sürdürülebilir iş modellerini destekliyormuş gibi davranmıyor, aksine sistematik olarak çeşitli spekülatif davranışlara katılıyorlar.

Anahtar Opinon Liderleri (KOL) genellikle projelerin lansmanında tanıtım içeriği karşılığında ücretsiz Token alırlar. Kendi dağıtım kanallarını kullanarak ücretsiz token elde ederler ve ardından bu tokenleri hayranlarına büyük bir şekilde tanıtırlar; bu hayranlar nihayetinde onların "çıkış likiditesi" haline gelir.

"Topluluk" üyeleri ve airdrop katılımcıları piramidin alt tabaka iş gücünü oluşturur. En temel görevleri üstlenirler: ürünleri test etmek, içerik üretmek, aktiflik sağlamak karşılığında Token dağıtımı almak. Ancak, bu aktivitelerin getirileri giderek azalırken, harcanması gereken çaba artmaktadır.

Piramidin en alt katmanı sıradan perakende yatırımcılardır - üst katmandaki tüm katılımcıların "çıkış yolu". Onlara çeşitli anlatılar ve hikayeler aşılanarak bir varlığa "meme primleri" verilmekte, daha fazla insanın alım yapması sağlanmakta ve böylece üst düzey oyuncuların sorunsuz bir şekilde nakit çıkarması mümkün olmaktadır.

Sektör Durumu ve Gelecek Görünümü

Mevcut kripto endüstrisinin temeli ürün geliştirmede değil, hikaye anlatımındadır — "yüksek beklenen getiri" anlatısını örerek başkalarını belirli Token'ları satın almaya teşvik etmek. Ürün geliştirmeye odaklanmak ise teşvik edilmeyen bir davranış haline gelmiştir (buna rağmen bu durum yavaş yavaş değişiyor).

Tüm token değerleme sistemi tamamen temel göstergelerden kopmuş durumda ve "piyasa değeri karşılaştırması" yaparak yatay bir karşılaştırma yapmaya dayanıyor. Projenin temel sorusu "bu token ne problemi çözüyor?"dan "en fazla ne kadar artabilir?" haline dönüştü. Bu tür bir ortamda, projeler neredeyse makul bir şekilde fiyatlandırılamaz veya değerlendirilemez.

Yine de, kripto endüstrisi, sıradan insanlara büyük asimetrik kazançlar sağlayabilen az sayıdaki alanlardan biri olmaya devam ediyor, ancak bu avantaj giderek kayboluyor. Spekülatif davranış, kriptonun temel ürün uyum noktasıdır ve ayrıca piyasa katılımcılarını bu yeni ortaya çıkan alana çeken "kanca" olmuştur. Bu nedenle, tüm piyasa yapısını onarmak son derece acil hale gelmiştir.

Gelecekte, bazı yeni platformlar gibi yenilikler bu oyunun kurallarını köklü bir şekilde değiştirebilir ve kripto pazarına daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelişim modeli getirebilir.